Wojciech Karolak, Krystyna Pytlakowska "Małżeństwo doskonałe. Czy ty wiesz, że ja cię kocham..." (Prószyński i S-ka)

Szczegóły

Kategoria: Recenzje

Utworzono: niedziela, 09, lipiec 2017 11:28

Tę książkę warto zabrać ze sobą na wakacje, by spędzić wolny czas np. na leżaczku w towarzystwie nietuzinkowych osób, jakimi niewątpliwie są jej autorzy i bohaterowie. Sympatyków Marii Czubaszek nie trzeba szczególnie zachęcać, pozostałych - może uda się przekonać, choćby ze względu na osobę Wojciecha Karolaka, muzyka jazzowego, odsłaniającego co nieco "od kuchni".
Krystyna Pytlakowska ma w swoim dorobku ok. 2 tysięcy wywiadów, od 20 lat pracuje w dwutygodniku "Viva!". 27 lat temu zaprzyjaźniła się z Marią Czubaszek i jej mężem. To jednak nie z tą dziennikarką słynna satyryczka współpracowała przy swoich książkach, w których już dużo o sobie opowiedziała. Zatem czy jeszcze coś zostało do odkrycia? Wydawnictwo zaproponowało wywiad rzekę z Wojciechem Karolakiem, Pytlakowska zgodziła się i postanowiła odsłonić tajemnicę duszy jazzmana i sekret idealnego, choć nietypowego związku z Marią Czubaszek. 

Efektem prawie dwóch miesięcy spotkań dziennikarki i muzyka jest książka, którą czyta się, a wręcz pochłania, z uśmiechem i wzruszeniem. Oprócz rozmów z Karolakiem zamieszczono wspomnienia przyjaciół i znajomych m.in. Ewy Bem, Hanny Śleszyńskiej, Jacka Fedorowicza, Artura Andrusa, Michała Urbaniaka, Krzysztofa Daukszewicza. Opowiadają o znajomości z Marią Czubaszek, opisują tytułowy związek z ich punktu widzenia. Dużo w tych wspominkach ciepła, humoru, serdeczności, a także smutku i tęsknoty za zmarłą w zeszłym roku satyryczką o nienachalnej urodzie i nieprzeciętnym intelekcie.

O małżeństwie Marii Czubaszek i Wojciecha Karolaka można powiedzieć wszystko, z wyjątkiem tego, że było typowe, czy normalne. O, nie! Ten związek nie mieści się w żadnych ramkach, choć z drugiej strony można by go oprawić w ramki jako wzorzec. Bo taka miłość rzadko sie trafia! Maria Czubaszek mawiała, że "prawdziwej miłości nawet małżeństwo nie przeszkodzi" oraz że "przed ślubem trzeba mieć oczy szeroko otwarte, a potem je przymykać". Czytając tę książkę, trzeba przyznać, że miała rację i te sentencje im obojgu przyświecały.
Łączyła ich przyjaźń, poczucie humoru, wyjątkowe porozumienie. Mieli swoje zwyczaje, rytuały, nazywali się wzajemnie Zającami, ćwierkali "cip, cip" zamiast zwyczajowego "halo" do telefonu. Można rzec, że żyli równolegle, obok siebie, nie wchodząc sobie w drogę, akceptując nawzajem swoje pasje, przywary, nawyki. 

Wojciech Karolak to wszechstronny muzyk: pianista, kompozytor, saksofonista altowy i tenorowy, aranżer, wirtuoz organów Hammonda. Współpracował m.in. z Janem "Ptaszynem" Wróblewskim, Krzysztofem Komedą, Andrzejem Kurylewiczem, Jerzym Matuszkiewiczem, Jarosławem Śmietaną, Obywatelem GC Andrzejem Dąbrowskim. Tworzył muzykę do filmów, a także do tekstów własnej żony. W rozmowach z Krystyną Pytlakowską wyruszył w sentymentalną podróż, opowiedział między innymi o tym, jak się poznali z Marysią, jak mieszkali, pracowali, jak się do siebie odnosili. Nie mogło zabraknąć opowieści o psach, które gościły w ich życiu. Są też wzmianki o poprzednich związkach, walce z nałogiem, o podejściu do różnych spraw. Sporo anegdot, szczegółów z codziennego życia. Dużo w tym wszystkim czułości, ciepła, tęsknoty za małżonką.

Nie śledziłam wywiadów prasowych tych dwojga, nie czytałam książki "Boks na ptaku, czyli każdy szczyt ma swój Czubaszek..." więc nie mam rozeznania, czy w "Małżeństwie doskonałym..." są powtarzane treści, czy pojawiają się dotychczas nie opowiadane historie, nie ujawnione sprawy. Na pewno nie da się uniknąć powtórzeń związanych z podstawowymi faktami dotyczącymi tej słynnej pary. Książkę wzbogacają fotografie i rysunki ( w tym słynne "zajączki" ręką Karolaka kreślone)

Czytelnik może odnieść wrażenie, że poznał trochę Marię Czubaszek i Wojciecha Karolaka od podszewki, zobaczył, co oboje "mają za uszami" i jak wyglądało ich wspólne życie, ich uczucie. Nieraz przyjdzie mu się szeroko uśmiechnąć, otrzeć łzę, zdziwić, oburzyć, zachwycić... nad tym nieszablonowym portretem nieszablonowego związku. "Małżeństwo doskonałe. Czy ty wiesz, że ja cię kocham..." to sympatyczna opowieść z kręgu biograficznych, szczera, romantyczna, nie dla ponuraków. 

Barbara Kosmowska "Obronić królową" (Nasza Księgarnia)

Szczegóły

Kategoria: Recenzje

Utworzono: sobota, 24, czerwiec 2017 00:05

Powieść "Obronić królową" zdobyła wyróżnienie w IV Konkursie Literackim im. Astrid Lindgren na współczesną książkę dla dzieci i młodzieży. Zatem nie ma wątpliwości, że to książka o wysokim poziomie artystycznym i etycznym, bowiem takie są doceniane przez jurorów tego konkursu zorganizowanego przez Fundację "ABCXXI - Cała Polska czyta dzieciom". Nazwisko autorki też daje gwarancję dobrej jakości, wystarczy wspomnieć popularne wśród młodych czytelników powieści "Buba", "Pozłacana rybka" czy "Sezon na zielone kasztany" oraz przeznaczone dla dorosłych odbiorców m. in. "Prowincja", "Gobelin", "Hermańce".  Jej książki Kosmowskiej są nie tylko lubiane, ale także doceniane i nagradzane. Najwyższą nagrodą jest jednak sympatia czytelników, a tej na pewno nie brakuje.

Tym, co wyróżnia prozę Barbary Kosmowskiej jest umiejętne połączenie ważnych spraw, trudnych problemów z mądrym przekazem, ciepłem, humorem, optymizmem oraz wiarygodność - cecha bardzo istotna z punktu widzenia czytelnika, zwłaszcza nastoletniego, który w literaturze nie kupi "ściemy". Nie przyjmie także prawienia morałów - i tego tu nie znajdzie, bo czytając o perypetiach bohaterów sam będzie potrafił wydobyć to, co najważniejsze.

Sytuacja życiowa sprawiła, że Greta musiała przeprowadzić się na pewien czas do ojca i jego nowej rodziny. Druga żona pana Tomasza - choć postawiona w trudnej roli - okazała nastolatce gościnność, życzliwość, ciepło. Przyrodnia siostra Lili była Gretą zachwycona. Dziewczyna musiała odnaleźć się w nowym środowisku, w szkole wśród rówieśników. Nie obyło się bez nieporozumień i konfliktów. Klasowa gwiazda, Milena - specjalizująca się w społecznych akcjach, wszelkich formach charytatywnej pomocy - stała się zazdrosna o Igora, wyraźnie sympatyzującego z nową sąsiadką. Na każdym polu usiłowała dopiec Grecie. Ta jednak nie dała się zniszczyć, nie podporządkowała się. Wniosła wiele dobrego do grupy- pomogła koleżance zagrożonej z matematyki, przyczyniła się do ocalenia pewnego związku, umiała słuchać, nie oceniała, nie wyśmiewała. Wyciągnęła rękę do samotnej staruszki z sąsiedztwa, była powiernicą "miłosnych kłopotów" ośmiolatki,  "oswoiła"  twardą jak skała ciotkę. Chodząca dobroć, można powiedzieć. Niestety, gdy klasa poznała pewne fakty, Gretę spotkał ostracyzm... Co się wydarzyło, dlaczego w tytule pojawiło się szachowe okreslenie i kto wygrał w zielone - o tym dowiecie się z najnowszej powieści Barbary Kosmowskiej.

Książka traktuje o problemach nastolatków, uczuciach, o ważnych dla nich sprawach związanych z akceptacją, empatią, poczuciem tożsamości, o rodzinnych relacjach i szkolnych układach. Sytuacje w niej opisane są wiarygodne, z życia wzięte. Historia Weroniki to ciekawy przypadek, inspirujący do dyskusji o pomaganiu, zaufaniu, oszukiwaniu. Nie tylko główny wątek Grety będzie nurtował czytelnika. Emocji nie zabraknie.
Będą też powody do uśmiechu - gdy na scenę wchodzi rozbrajająca Lili ze swoją dziecięcą naiwnością i zabawnymi wierszykami. Ogólnie jednak klimat powieści jest poważny, dość smutny, choć są promyki ciepła i nadzieja na to, że gdy przewrócimy już ostatnią stronę, to losy bohaterów ułożą się pomyślnie.

"Obronić królową" opowiada o tym, że życie układa się różnie, nie zawsze tak, jak byśmy tego chcieli. Każdy ma swoje problemy, o których niechętnie rozpowiada, a wręcz się z nimi kryje, udając także przed samym sobą.  W ocenianiu innych bardzo łatwo popełnić błąd, wyciągając pochopne, niesprawiedliwe wnioski. Nie można nikogo rozliczać za to, na co nie ma wpływu, co jest od niego niezależne.

Autorka zastosowała naprzemiennie dwa typy narracji trzecioosobową i pierwszoosobową - z punktu widzenia Grety. I trzeba przyznać, że ten zabieg doskonale zdał egzamin, bo jakby łatwiej wczuć się w postać, poznając "od wewnątrz" jej myśli, uczucia i spostrzeżenia. Tym, co może nieco irytować jest stosowanie innej wielkości i kroju czcionki dla rozróżnienia dwóch toków narracji. Pierwsze akapity rozdziałów są drukowane większą czcionką niż pozostałe., idąc "za ciosem" litery mogłyby być pogrubione. To jednak nic nie znaczący szczegół, bo powieść czyta się znakomicie, niemal jednym tchem. Co tu dużo mówić, warsztat literacki Kosmowskiej jest bez zarzutu, a to w połączeniu z mądrą, wartościową treścią powieści, daje idealny efekt.

Na pochwałę zasługuje jeszcze okładka. Niby taka prosta, niepozorna, nieatrakcyjna, a jednak  robi wrażenie. Przywodzi na myśl wydania powieści młodzieżowych sprzed wielu lat. Znacznie lepiej wypada naszkicowany kilkoma ruchami flamastra profil dziewczęcej twarzy niż kolorowe zdjęcie z darmowych zasobów z banalnym, oklepanym motywem dziewczyny pod drzewem lub dłoni trzymającej kwiat. Projekt okładki i grafiki wykonała Agata Raczyńska - znana ilustratorka książek dla dzieci i młodzieży, autorka komiksów i animacji, zaliczana do kręgu twórców polskiego netartu.

"Obronić królową" to bardzo dobra powieść młodzieżowa, nie tylko dla gimnazjalistów, Powinna znaleźć się w każdej szkolnej bibliotece i na domowej półce.

Filip Chajzer, Zygmunt Chajzer "Chajzerów dwóch" (Prószyński i S-ka)

Szczegóły

Kategoria: Recenzje

Utworzono: piątek, 23, czerwiec 2017 23:55

Tych panów chyba nikomu nie trzeba przedstawiać. Starszego - Zygmunta znamy m.in. z radiowej anteny (np. z audycji "Lato z Radiem", "Cztery pory roku"), teleturnieju "Idź na całość", czy z reklamy proszku do prania. Młodszy - Filip zdobywał szlify w radiu i telewizyjnym serwisie informacyjnym, obecnie to szalony reporter "Dzień Dobry TVN", prowadzi show "Mali giganci". Obaj, ojciec i syn, mają wyraziste osobowości.
Gdy otrzymali propozycję napisania książki, postanowili sobie po prostu pogadać - "jak stary z młodym, jak uczestnik pochodów pierwszomajowych z bywalcem Ikei i McDonalda". W efekcie otrzymaliśmy książkę o nietypowej formie, wywiad - rzekę, w którym Chajzerowie występują w podwójnej roli - gospodarzy i bohaterów, a rozmawiają nie tylko o sobie. Owszem, wspominają dzieciństwo i opowiadają o czasach, w których dorastali, konfrontują swoje poglądy i style bycia, ale również, - czy raczej przede wszystkim - porównują na własnych przykładach jak w różnych aspektach zmieniało się życie na przestrzeni kilkudziesięciu lat - od czasów PRL-u aż po dzień dzisiejszy. W ich opowieściach jak w lusterku mogą przejrzeć się dwa pokolenia (obecnych sześćdziesięcio- i trzydziestokilkulatków).
W rozmowach dziennikarzy pojawiają się tematy takie jak szkoła, praca, hobby, sport, wakacyjne wyjazdy, imprezy, muzyka, telewizja, moda, jedzenie, samochody, technologia itp. Nie ma porządku chronologicznego, wręcz można powiedzieć, że w ogóle nie ma porządku.
Panowie gawędzą, uciekają w dygresje, snują rozważania, wymieniają się uwagami, dzielą obserwacjami, komentują, wspominają, wyciągają z pamięci rozmaite historie, nawzajem się zaskakując. Często się przekomarzają. Mają do tych rozmów dystans.
Dialog utrzymany jest w luźnym, swobodnym stylu, tak jak się rozmawia z kumplem przy piwie. Trudno nie parsknąć czasem śmiechem przy pewnych kwestiach, a podczas całej lektury utrzymuje się dobry humor.
Publikację wzbogacają fotografie z rodzinnego archiwum oraz ze specjalnej sesji. Genialne jest zdjęcie, na którym ojciec z dorosłym synem odtwarzają pozy, miny i ubiory, jakie mają na zdjęciu z czasów, gdy Filip był małym szkrabem.
"Chajzerów dwóch" to szczera, swobodna, zabawna opowieść o relacjach między ojcem i synem, o podobieństwach i różnicach między nimi, ale też o zmianach, jakie zaszły w Polsce, o epoce rozwoju technologicznego, o tym, "jacy byliśmy, jaką drogę pokonaliśmy i jacy jesteśmy dzisiaj". Książkę czyta się jednym tchem, z ogromną przyjemnością i pewnym sentymentem. Dla odbiorców znacznie młodszych od Filipa będzie to ciekawa wycieczka w przeszłość. Dla starszych - wspomnień czar i wgląd za kulisy. O Zygmuncie i Filipie czytelnik dowie się sporo, ale bez wchodzenia z butami w ich prywatne życie, poszukiwacze plotek i skandali nie mają tu czego szukać.
Duet Chajzerów - sprawdził się znakomicie, pozostaje mieć nadzieję, że to nie ostatnie ich wspólne przedsięwzięcie.

Wioletta Sawicka "Wyspy szczęśliwe" (Prószyński i S-ka)

Szczegóły

Kategoria: Recenzje

Utworzono: poniedziałek, 12, czerwiec 2017 11:51

Autor: Diana Kobylska

Życie czasami musi nas bardzo mocno kopnąć, żebyśmy zrozumieli, że nie zawsze będzie pięknie. Czasami musi być ciężko, żeby docenić to co się miało, zweryfikować czy faktycznie tego było nam trzeba, a przede wszystkim, czy ludzie którzy nas otaczają, warci są naszego zaufania. Przekonała się o tym główna bohaterka nowej powieści Wioletty Sawickiej, o tytule „Wyspy Szczęśliwe”. 

Joannę poznajemy w momencie kiedy wraca z cudownych wakacji, które spędziła z córką i kilkorgiem znajomych. To co zastaje w domu nie śniło jej się w najgorszych koszmarach. Na każdym przedmiocie w zasięgu jej wzroku widnieją czerwone karteczki ze złowieszczym słowem „Komornik”. Niestety po mężu, który mógłby wytłumaczyć co wydarzyło się podczas nieobecności Joanny, nie ma śladu. Ale to dopiero początek jej problemów. Zarówno dom, jak i zadłużona firma należą do Joanny. Tomasz, wspomniany mąż miał tylko pełnomocnictwa.  W dodatku zapadł się pod ziemie i nawet policja nie jest w stanie w tej kwestii pomóc. Tak więc rozpoczyna się walka o przetrwanie. Walka jakiej nic nie zapowiadało, bowiem kto mając nad głową widmo komornika wybiera się na wakacje do Palermo!

Dodatkowy cios zadają Joannie jej przyjaciele- z którymi nota bene spędziła wakacje, kiedy kupują jej ukochany i wymarzony dom, który nazwała właśnie Wyspy szczęśliwe. Pojawia się również Daniel, jednak on nie chce kupić niczego co do niej należało. Chce kupić ją. 

Kiedy skończyły się już oszczędności, a właściwie kilkaset euro, bo mąż wyczyścił też konta dziecka, Joanna podejmuje prace w sklepie z używaną odzieżą połączonym z komisem ubrań bardziej ekskluzywnych, na wieszakach którego zresztą wiszą garnitury jej męża. Pewnego dnia w sklepie pojawia się nietypowa para- młoda, energiczna dziewczyna i trochę starszy, mrukliwy mężczyzna z okropną blizną ciągnącą się przez pół twarzy. Ten dzień będzie początkiem czegoś nowego i dobrego w jej życiu.

Marta to kobieta, która wbrew wszelkiej logice przeżyła wojnę. W 1945 roku doświadczyła okropności, jakie nie powinny nigdy nikogo spotkać- widziała jak wielokrotnie gwałcono jej starsze siostry, na jej oczach wybito praktycznie całą wieś łącznie z siostrami i matką, przeleżała w śniegu i mrozie stulecia ponad trzy dni. Za tę nieudaną próbę ucieczki przed ruskimi zapłaciła stopami i dłońmi- zgniły i odpadły po kilku tygodniach leżenia w gorączce. Nawet Ci sami bestialscy ruscy nie chcieli jej „dobić”. Nie mając stóp jedynym sposobem poruszania się było chodzenie na kolanach, albo na czworaka, przez co przesiedleni już po wojnie do jej wsi ludzie naśmiewali się z niej. Przetrwała kilka kolejnych lat w zaszczuciu, jednak  i do niej los uśmiechnął się zsyłając lekarza z Wrocławia, który na nowo postawił ją na nogi- drewniane, ale nogi. Już nie musiała oglądać świata z pozycji psa, jedyną widoczną oznaką jej niepełnosprawności był brak dłoni. Tak doświadczona przez los osoba teoretycznie powinna być zgorzkniała, cyniczna, wręcz podła. Jednak  to co w niektórych zabija pozytywne emocje, w niej wzmocniło. W wieku osiemdziesięciu lat zakłada fundację zbierającą środki na leczenie dzieci. Której zdrowej osiemdziesięciolatce by się chciało? Do swojego domu przygarnia zbłąkane dusze- śpiewaczkę co straciła głos, nastolatkę eksperymentującą z narkotykami, ponurego mężczyznę z blizną na twarzy, walczącego ze swoimi demonami. Tam zupełnie przez przypadek trafi Joanna, gdzie zazna czym tak naprawdę jest rodzina. I że niekoniecznie w żyłach musi płynąć ta sama krew, nie trzeba przysięgać przed Bogiem i ludźmi, że to na zawsze. Przekona się, jak to naprawdę jest żyć w szczęśliwym domu. I to jeszcze nie koniec niespodzianek w jej życiu.

Wcześniejsze powieści Pani Wioletty Sawickiej kojarzą mi się jako lekkie, łatwe i przyjemne. Takie akuratne na złapanie wytchnienia po ciężkim dniu. Ta jest przyjemna, jednak porusza więcej ludzkich dramatów. Niektóre opisy z czasów wojny wywołują w czytelniku oburzenie,  momentami łzy, ale nie sprawia to wrażenia lektury ciężkiej. Jest to jedna z ciekawszych pozycji jakie ostatnio wpadły w moje ręce, więc jak najbardziej polecam przeczytać każdemu miłośnikowi literatury współczesnej. Nie tyko kobiecej części.